Μια διάσημη πια περιγραφή από τον 18ο αιώνα, που αναφέρεται στο πώς ένα μήλο, το οποίο έπεφτε από το δέντρο, βοήθησε τον Ισαάκ Νεύτωνα να αναπτύξει τη θεωρία της βαρύτητας, έχει πλέον για πρώτη φορά «ανέβει» στο Ίντερνετ και από σήμερα το κοινό μπορεί να «κατεβάσει» ψηφιακά αντίγραφα του σπάνιου χειρογράφου από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.royalsociety.org/turning-thepages.

Μια διάσημη πια περιγραφή από τον 18ο αιώνα, που αναφέρεται στο πώς ένα μήλο, το οποίο έπεφτε από το δέντρο, βοήθησε τον Ισαάκ Νεύτωνα να αναπτύξει τη θεωρία της βαρύτητας, έχει πλέον για πρώτη φορά «ανέβει» στο Ίντερνετ και από σήμερα το κοινό μπορεί να «κατεβάσει» ψηφιακά αντίγραφα του σπάνιου χειρογράφου από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.royalsociety.org/turning-thepages.

H πρωτοβουλία ανήκει στη Βασιλική Εταιρία της Βρετανίας, την ιστορική ακαδημία επιστημών της χώρας, η οποία γιορτάζοντας την 350ή επέτειό της (ιδρύθηκε το 1660), εκτός από τις συνήθεις διαλέξεις και εκδόσεις, αποφάσισε να καταστήσει ευρύτερα προσβάσιμα σπάνια και ευάλωτα κείμενα, που μέχρι τώρα προστατεύονταν από τη φθορά. Στο πλαίσιο αυτό, πάνω από 60 κείμενα θα είναι πλέον online, μεταξύ αυτών και η ιστορία με το Νεύτωνα, την οποία έγραψε ο σύγχρονος, αλλά πολύ νεαρότερος του διάσημου επιστήμονα William Stukeley, ο οποίος επίσης υπήρξε και ο συγγραφέας της πρώτης βιογραφίας του Νεύτωνα.

Όπως αναφέρει ο Stukeley, ένα ανοιξιάτικο απόγευμα του 1666, όταν ο Νεύτων είχε αποσυρθεί στο πατρικό κτήμα της οικογένειάς του στη βόρεια Αγγλία για να προστατευθεί από μια επιδημία πανώλης που είχε κλείσει το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ όπου δίδασκε, συνέβη η πιο διάσημη πτώση φρούτου στην ανθρώπινη ιστορία. Το περιστατικό διηγήθηκε στον Stukeley ο ίδιος ο ηλικιωμένος Νεύτων πολύ αργότερα, το 1726, πίνοντας το κλασικό αγγλικό τσάι κάτω από τη σκιά που έκαναν οι μηλιές. Ο Νεύτων, όπως είπε, καθόταν με στοχαστική διάθεση, όταν το μήλο έπεσε και τότε ξαφνικά του ήρθε μια εκείνες τις σπάνιες στιγμές «εύρηκα» που έχουν γίνει διάσημες στην επιστήμη από την εποχή του πρώτου «διδάξαντος», του Αρχιμήδη.

Γιατί το μήλο συνεχώς πέφτει κάθετα προς το κέντρο της Γης, Γιατί δεν πάει προς τα πλάγια ή προς τα πάνω; Προφανώς η Γη το έλκει, σκέφτηκε ο Νεύτων και συμπέρανε ότι στην ύλη πρέπει να υπάρχει μια ελκτική δύναμη, η βαρύτητα. Μελετώντας την τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη, συνειδητοποίησε ότι η δύναμη της βαρύτητας απλώνεται πολύ πέρα από την επιφάνεια της Γης και τα επόμενα χρόνια διαμόρφωσε μαθηματικά τη διάσημη εξίσωση του νόμου της βαρύτητας. Το περιστατικό με το μήλο επιβεβαιώθηκε και από μια άλλη ανάλογη διήγηση, του Τζον Κόντουιτ, συζύγου της ανιψιάς του Νεύτωνα και βοηθού του στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο, όπου επίσης εργαζόταν ο ιδιοφυής επιστήμων.

Σύμφωνα με το σημερινό βιβλιοθηκάριο της Βασιλικής Εταιρίας Κηθ Μουρ, η ιστορία πρέπει να είναι αληθινή, απλώς «βελτιώθηκε» με το πέρασμα του χρόνου και «έπιασε» τόσο πολύ στη λαϊκή φαντασία, καθώς έχει αναφορές ακόμα και στη Βίβλο, στο άλλο διάσημο μήλο, αυτό που ο Αδάμ και Εύα έφαγαν στον Παράδεισο. Ο Νεύτων ήταν βαθιά θρησκευόμενος και ασφαλώς θα είχε από τότε αισθανθεί την καταλληλότητα της μεταφοράς του μήλου.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: Ελευθεροτυπία